ENDODONTİ (KANAL TEDAVİSİ)
Diş kökünün içerisinde, halk arasında ‘dişin siniri’ olarak bilinen, dişi besleyen bir damar-sinir paketi bulunmaktadır.
Tedavi edilmemiş çürükler nedeniyle bu dokunun hasarlanması ve/veya iltihaplanması durumunda, dokunun uzaklaştırılıp, kök kanalının şekillendirilmesi, temizlenmesi ve ardından kanalın dolgu maddeleriyle doldurulması işlemine kanal tedavisi adı verilmektedir..
Endodonti kanal tedavisi çürük sonrasında veya diş travmaları nedeniyle dişin iç kısmındaki pulpa dokusunda bulunan sinirlerin etkilenmesi sonucu dişlerin iyileşemeyecek düzeyde zarar görmesiyle oluşan problemlerin çözümünde kullanılan bir tedavi yöntemdir. Bu sinirler iç kısımlarda bulunup burada meydana gelen rahatsızlıklar ne yazık ki geri dönüşü olmayan bazı sorunlara yol açmaktadır. Kanal tedavisi bu sinirlere ulaşılarak burada ölmüş tabakayı uzaklaştırma ve yerine dolgu maddeleri ile doldurma yöntemine dayanmaktadır.
Dişin kök ve kuron adı verilen iki bölgesi vardır. Bunlardan kuron hepimizin ağız içinde gördüğü bölümdür. Kök ise görünmeyen kemikte kalan bölümdür. Bunlardan kuron mine adını verdiğimiz ve oldukça sert bir tabaka ile kaplıdır. Kök bölümü ise sement adı verilen ve kuron kısmını tamamen örten bir tabakayla örtülüdür. Mine ve sement tabakaları altında bulunan ve sinir uçlarını barındıran dentin adı verilen bir tabaka daha bulunmaktadır. Sinir uçlarının bulunduğu dentin genellikle diş ağrısını yansıtan ve hissetmemize yol açan bölümdür. Dentinin altında ise daha derinlerde bulunan diş pulpası bulunur. Pulpanın önemi dişin gelişmesini sağlayan bölge olmasıdır ve burada sinirler bulunmaktadır. Aynı zamanda pulpa, dişte meydana gelen sorunların ilk sinyallerini veren yerdir. Dişin tam merkezinde olan pulpa, kandan, dokudan ve sinirlerden oluşmaktadır. İşte dişte bu kadar öneme sahip olan bu diş pulpası tedavi sırasında yerinden alınabilmektedir. Kanal tedavisi pulpanın alınarak yerine dolgunun eklenmesi şeklinde uygulanmaktadır.
Kanal tedavisi aşamaları
- Genellikle önce radyografi alınarak dişteki problem belirlenir.
- Eğer dişte hala canlılık varsa önce dişin çevresindeki duyarlılık yok edilir, yani hissetme özelliği ortadan kaldırılır.
- Daha sonra dişte bulunan plaklar ve çürükler temizlenir. Böylece pulpa tabakasına kolayca ulaşılabilinir.
- Rubber dam adı verilen bir cihaz dişe yerleştirilir böylece diş izole edilebilinir.
- Çalışma uzunluğu saptanır. Bunun için çeşitli elektronik aletler kullanılmaktadır. Bulunan bu uzunluklar daha sonra radyografi ile onaylanır.
- Bütün bu aşamalardan sonra kanallar içinde enfekte olmuş bölgelerin temizlenmesi döner alet sistemleri ve el eğeleri kullanılır. Böylece mikroorganizmalar da yok edilmiş olur.
- Yine döner aletler ile dentin tabakasında bulunan mikroorganizmalar ve enfekte olmuş bölgeler temizlenir.
- Çeşitli irigasyon ajanları ile enfekte olmuş bölgeler bütün bu aşamalar sırasında dezenfekte edilir
- Özel kanal dolgu malzemeleri ile temizlenmiş olan kök kanalları doldurulur.
Kanal Tedavisi Sonrası Dişimin Restorasyonu Nasıl Yapılabilir?
Kanal tedavisi görmüş diş ön dişlerden biri ise ya da küçük miktarda madde kaybı varsa diş dolgu ile yeniden yapılandırılabilir. Ancak arka dişlerde genellikle kurona ihtiyaç duyulur. Bazı dişlerin kuron yapılmadan önce desteklenebilmesi için bir alt yapıya ihtiyaçları vardır. Bu alt yapıya “core” adı verilir. Bu alt yapının yerinde tutulabilmesi için de “post” kullanılır. Kök kanallarındaki dolgu materyalinin bir kısmı uzaklaştırılarak post için yer hazırlanmalıdır.
Kanal Tedavisi Ağrılı Bir İşlem midir?
Kanal tedavisi hastanın dişi uyuşturulurak yapılan bir tedavidir, bu yüzden ağrılı bir işlem değildir. Fakat bazı çok ağrılı veya enfeksiyonlu dişlerde uyuşma sorunu yaşanabilmektedir, bu durumda da gelişmiş uyuşturma yöntemleri kullanılarak diş uyuşturulabilmektedir.
Kanal Tedavisi Ne Kadar Sürer?
Dişin durumuna bağlı olarak kanal tedavisi bir ya da iki seansta yapılabilir. Enfekte olmuş bir diş için, enfeksiyonun tamamen ortadan kaldırıldığından emin olmak için birkaç seans gerekebilir. Komplike olmayan bir kanal tedavisi genellikle tek seansta tamamlanır.
Kanal Tedavisi Yapılmış Diş Ağrır mı?
Kanal tedavisi sırasında dişin sinirleri alınmaktadır, bu yüzden kanal tedavisi görmüş bir diş, dış uyaranlardan etkilenmemektedir. Tedavi sonrasında ilk birkaç hafta hafif ağrı veya çiğnemede hassasiyet olabilir çünkü dişin de vücudumuzdaki her doku gibi iyileşmek için zamana ihtiyacı vardır.
Kanal Tedavisi Yapılmış Diş Ağrır mı?
Kanal tedavisi sırasında dişin sinirleri alınmaktadır, bu yüzden kanal tedavisi görmüş bir diş, dış uyaranlardan etkilenmemektedir. Tedavi sonrasında ilk birkaç hafta hafif ağrı veya çiğnemede hassasiyet olabilir çünkü dişin de vücudumuzdaki her doku gibi iyileşmek için zamana ihtiyacı vardır.